21 تیر؛ روز خرید بدون کیسه نایلونی 21تیرماه جاری، روز خرید بدون نایلکس و بدون ظروف یک‌بارمصرف پلاستیکی در فروشگاه‌های شهروند و میادین تره‌بار شهرداری تهران است. این روز که «روز بدون نایلکس» نامگذاری شده و با شعار «امروز یک کیسه پلاستیکی کمتر» در دستور کار قرارگرفته است، نخستین گام مدیریت شهری برای حذف نایلکس و ظروف یک‌بارمصرف پلاستیکی از چرخه خرید است.
مسئولان ذی‌ربط این اقدام را گامی برای حذف کامل نایلکس و ظروف یک‌بارمصرف پلاستیکی از زندگی شهروندان عنوان می‌کنند و بیش از هر چیز به مشارکت گسترده شهروندان خوش‌بین هستند. ستاد محیط‌زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران، فروشگاه شهروند و سازمان میادین و تره‌بار، در حالی حذف نایلکس و ظروف یک‌بارمصرف پلاستیکی پلیمری را در دستور کار قرار داده‌اند که هر تهرانی به‌طور متوسط روزانه سه‌کیسه پلاستیک مصرف می‌کند، کیسه‌هایی که زمان ماندگاری آنها در طبیعت حداقل 300 سال برآورد می‌شود. آمار نشان می‌دهد ایرانی‌ها در بین 10 کشور نخست جهان از نظر میزان مصرف ظروف یک‌بارمصرف پلاستیکی قرار دارند برای نمونه، در سال 85 حدود 570 هزار تن ظرف یک‌بارمصرف پلاستیکی در کشور مصرف شده است؛ ظروفی که استفاده از آنها باعث ابتلا به بیماری‌های سخت می‌شوند و منشأ 77 نوع بیماری سرطان‌زا هستند. بر همین اساس در بسیاری از کشورها عرضه کالا دراین ظروف ممنوع شده است حتی فروش کیسه‌های نایلونی از سال 2002 در بنگلادش ممنوع شد. در امارات نیز از سال 2012 مصرف کیسه‌های نایلونی و ظروف پلاستیکی یک‌بارمصرف از چرخه عرضه کالا حذف و ممنوع شد. با وجود این ، در کشور ما کیسه نایلون و ظروف یک‌بارمصرف پلاستیکی جزو لاینفک عرضه کالا در فروشگاه‌هاست. این در حالی است که اگر هر خانوار ایرانی در هر هفته فقط یک کیسه نایلون را از چرخه خرید حذف کند این کار در یک سال موجب حذف 816 میلیون کیسه نایلون از طبیعت می‌شود. معاون بهداشت و کنترل کیفیت سازمان میادین و تره‌بار شهرداری تهران پیش از هرچیز، کاهش مصرف کیسه‌های نایلونی و ظروف پلاستیکی پلیمری را ضرورتی اجتناب‌ناپذیر عنوان کرد و گفت: سال‌هاست در کشورهای مختلف با اقدامات نمادین و اختصاص روزهای ویژه، حذف کیسه‌های نایلونی و ظروف پلاستیکی پلیمری در دستور کار قرار گرفته و با این اقدامات مصرف این مواد به‌شدت کاهش یافته است اما در کشور ما در همه فروشگاه‌ها ازجمله در میادین تره‌بار و فروشگاه‌های شهروند برای تحویل کالا به مردم از نایلکس و ظروف پلاستیکی پلیمری استفاده می‌کنند. این در حالی است که نایلکس و ظروف پلاستیکی یک‌بارمصرف پلیمری از یکسو، ارز قابل توجهی را به‌خود اختصاص می‌دهد و از سوی دیگر قابلیت بازیافت ندارند و در نتیجه هر روز از این طریق حجم بسیار زیادی به زباله‌های شهری اضافه می‌شود. حسین جعفریان با اشاره به اینکه استفاده از نایلکس و ظروف پلاستیکی تجزیه‌ناپذیر سلامت شهروندان را به مخاطره می‌اندازد، افزود: خوشبختانه یکی از مصوبات شورای اسلامی شهر تهران به طرح جایگزین کیسه نایلون و ظروف پلاستیکی پلیمری با مواد تجزیه‌پذیر اختصاص دارد. این طرح سبب شد تا اقداماتی برای جایگزین این مواد در دستور کار سازمان میادین و تره‌بار شهرداری و فروشگاه‌های زنجیره‌ای شهروند قرار بگیرد. به گفته وی، پس از یک‌سال تلاش، کلیه ظروف یک‌بار مصرف و نایلکس‌هایی که با مواد پلیمری تولید می‌شد از چرخه مصرف سازمان میادین و تره‌بار شهرداری تهران حذف شده و جای خود را به ظروفی داده است که از مواد تجزیه‌پذیر با پایه گیاهی و با پایه افزودنی‌ها تولید می‌شوند. بدین‌ترتیب این مواد به طبیعت برمی‌گردند و مشکل تجزیه ندارند. ضمن آنکه در مواردی ازجمله برای عرضه نان و خشکبار از پاکت‌های کاغذی استفاده می‌شود. جعفریان افزود: گرچه امروز در میادین تره‌بار شهرداری برای عرضه کالا از کیسه‌ها و ظروف تجزیه‌پذیر استفاده می‌شود اما این هدف نهایی نیست بلکه هدف حذف کیسه و ظروف پلاستیکی از چرخه خرید است که باید با فرهنگسازی در جامعه نهادینه شود، به‌طوری که شهروندان داوطلبانه کیسه نایلون و ظروف یک‌بارمصرف را حذف کنند. معاون بهداشت و کنترل کیفیت سازمان میادین و تره‌بار شهرداری معتقد است، از یک سو باید با فرهنگسازی و هشدار نسبت به مضرات استفاده از نایلکس و ظروف پلاستیکی یک‌بارمصرف پلیمری، شهروندان را به استفاده از روش‌های جایگزین نظیر استفاده از سبد خرید کالا، کیسه‌های پارچه‌ای و ظروف ساخته شده از الیاف گیاهی ترغیب کنند کمااینکه در گذشته هم استفاده از این روش‌ها در بین مردم رایج بود. از سوی دیگر، ضروری است دولتمردان و مسئولان شهری با تمهیدات قانونی از تولیدکنندگانی که محصولاتی سازگار با محیط‌زیست تولید می‌کنند حمایت کنند. جعفریان در پایان، اقدامات نمادینی چون اختصاص روزهای خاص را از دیگر مواردی دانست که می‌تواند در فرهنگسازی و تشویق مردم به مشارکت در حذف نایلکس و ظروف یک‌بارمصرف پلاستیکی پلیمری مؤثر واقع شود. شیوه‌هایی که باعث حذف روزانه میلیون‌ها کیسه نایلکس از چرخه خرید می‌شود.
منبع: همشهری آنلاین