به پیشواز روز جهانی تالاب‎ها

مطلب زیر همانطور که قبلا نیز با اسم او آشنا شده‌اید مربوط به وب لاگ دوست بسیار عزیز و دانایمان ” بالان ” می باشد. مطالب او آنقدر کامل و جامع هستد که هیچ متنی جای آن را نمیگیرد و ما متن او را کامل در پست هایمان قرار می دهیم. با آرزوی موفقیت روز افزون برای این دوست نوجوان.

من هر وقت، مناسبتی برای محیط زیست می‎رسد، هم خیلی خوش‎حال می‎شوم و هم خیلی ناراحت. خوش‎حال می‎شوم برای این که یک برنامه‎ی دیگر برای محیط زیست در پیش است. و ناراحت می‎شوم از خبرهای بد و پیاپی از محیط زیست ایران، که انگار تمام‎شدنی نیستند: (1) و (2) و (3) و …

من پارسال برای «موج سبز» بزرگی که برای گرامی‎داشت «روز جهانی تالاب‎ها»، در وبلاگستان فارسی داشتیم، پُستی در «بالان» قبلی‎ام (baallaan) آماده کردم، که بارها در وبلاگستان فارسی کپی پیست شد. برای گرامی‎داشت «روز جهانی تالاب‎ها» در سال 2010، این مطلب کوتاه را می‎نویسم و البته از قسمت‎هایی از نوشته‎ی قبلی‎ام هم در آن استفاده می‎کنم:

«مراقبت از تالاب‎ها، پاسخی به تغییرات اقلیمی»

  1. اصلاً تالاب چیست؟ تالاب بوم‎سازگانی (اکوسیستمی) است با مشخصاتی میان خشکی و دریا. ماندگاری نسبی آب در تالاب، مشخصه‎ی اصلی آن به‎شمار می‎رود. تالاب‎ها از نظر پوشش گیاهی، آبزیان و جلوگیری از حرکت شن‎های روان (به‎ویژه در مناطق خشک)، بر شرایط اقلیمی و زندگی انسان و گیاهان و جانوران گوناگون تأثیر مستقیم دارند و یکی از مهم‎ترین زیستگاه‎های پرندگان مهاجر و منابع تأمین آب و غذا هستند. ارزش زیست‎محیطی تالاب‎ها، 10 برابر جنگل‎ها و 200 برابر زمین‎های زراعی است. به‎طور متوسط هر هکتار تالاب، 22 هزار دلار ارزش دارد. باید بدانیم هر تالابی که خشک می‎شود، رشد فرسایش خاک را افزایش می‎دهد، تعادل دمای هوا و آب‎های زیرزمینی شور و شیرین را بر هم می‎زند و سبب افزایش انتشار گازهای گلخانه‎ای می‎شود.
  2. روز جهانی تالاب‎ها چه روزی است؟ دوم فوریه، برابر با 13 بهمن، «روز جهانی تالاب‎ها» است. امسال، شعار «مراقبت از تالاب‎ها، پاسخی به تغییرات اقلیمی» برای گرامی‎داشت این روز و توجه به ارزش تالاب‎ها در سال 2010 میلادی تعیین شده است؛ تا بتواند هر سه موضوع مهم و جهانی ِ محیط زیستی امسال، یعنی اهمیت تالاب‎ها، سال جهانی تنوع زیستی و تغییرات اقلیمی را نشان دهد.
  3. تا به حال چه کار مهمی برای تالاب‎ها انجام شده است؟ تهیه‎ی «فهرست رامسر»، یکی از کارهای مهمی است که برای ثبت، نگهداری و استفاده‎ی درست از تالاب‎ها انجام شده است و در حقیقت فهرستی از تالاب‎های مهم جهان است که در سال 1971، در معاهده‎ی بین‎المللی «کنوانسیون رامسر»، در شهر رامسر ایران، به امضا رسید.
  4. از تالاب‎های ایران چه خبر؟ ایران بیش از 84 تالاب دارد، که 22 تالاب از میان آن‎ها در کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده و از این نظر – یعنی تعداد تالاب‎های ثبت شده – از میان 158 کشور، رتبه‎ی نوزدهم را دارد. ولی در حال حاضر 7 تالاب ایران، به‎طور رسمی در «فهرست قرمز مونترو» قرار دارند؛ مانند «تالاب انزلی». اصلاً انگار همه‎ی تالاب‎های ایران در سراشیبی نابودی قرار دارند. مانند «تالاب اسرارآمیز شادگان» که نه‎تنها با زباله‎های سمی زمین گیسی به فاجعه‎ی زیست‎محیطی بزرگی تبدیل شد؛ بلکه قربانی سدسازی‎‎های غیرمجاز هم شد. یا «تالاب امیرکلایه»، یا «تالاب بام‎دژ»، یا «تالاب میقان» یا … و خلاصه این که اگر هیچ کاری نکنیم، 70 درصد تالاب‎های ایران تا 30 سال دیگر خشک خواهند شد.
  5. چه منابع آنلاین و معتبری درباره‎ی تالاب‎ها هست؟ نسخه‎ی پی‎دی‎اف (PDF) و رایگان کتابچه‎‎ی «مراقبت از تالاب‎ها، پاسخی به تغییرات اقلیمی»، که 16 صفحه دارد و به زبان انگلیسی است را با حجم 2.4 مگابایت، می‎توانید بارگذاری و دریافت کنید. منابع بَرخط (آنلاین) دیگر را می‎توانید در این صفحه بخوانید، و یا از این صفحه، بارگذاری و دریافت کنید.

Leave a Reply

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *